Từ năm 2026, một số xe vẫn giữ nguyên tiêu chuẩn như trước đây nhưng có hai loại phương tiện áp dụng theo tiêu chuẩn mới với mức phát thải phải bằng 0.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã ký Quyết định số 19/2024/QĐ-TTg quy định lộ trình áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới nhập khẩu và sản xuất, lắp ráp.
Trong đó, đáng chú ý nhất là quy định bắt buộc áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải bằng “0” từ ngày 1/1/2026 đối với xe chở người và xe chở hàng 4 bánh có gắn động cơ được nhập khẩu hoặc sản xuất, lắp ráp trong nước, cả loại mới và đã qua sử dụng, và xe mô-tô 3 bánh, xe gắn máy 3 bánh.
Những phương tiện này sẽ phải lắp ráp các động cơ mới xanh hơn và không phát thải (hiện có các dòng xe điện chạy pin hoặc xe sử dụng khí Hydro).
Cần lưu ý, ô tô con thông thường không thuộc nhóm “xe chở người 4 bánh” trong quy định mới này.
Ô tô điện chở khách ở các khu du lịch là một trong những loại xe 4 bánh chở người (Ảnh minh họa: Lương Hồng Anh).
Xe chở người 4 bánh có gắn động cơ là phương tiện giao thông cơ giới đường bộ chạy bằng động cơ, có kết cấu để chở người, hai trục và ít nhất bốn bánh xe, vận tốc thiết kế lớn nhất không lớn hơn 30km/h, không quá 15 chỗ ngồi (kể cả chỗ ngồi của người lái).
Theo định nghĩa này, loại xe 4 bánh chở người thường gặp là xe chở khách trong các khu du lịch, sân golf, resort… Hiện nay, hầu hết loại xe này đều là loại chạy bằng điện hoặc khí gas nên không bị ảnh hưởng với quy định mới này.
Trong khi đó, xe chở hàng có gắn động cơ là phương tiện giao thông chạy bằng động cơ, có 2 trục, 4 bánh xe, phần động cơ và thùng hàng lắp trên cùng một xát-xi (tương tự ô tô tải có tải trọng dưới 3.500kg).
Loại xe này sử dụng động cơ xăng, có công suất động cơ không quá 15kW (20 mã lực), tốc độ thiết kế không quá 60km/h và khối lượng bản thân không lớn hơn 550kg.
Xe chở hàng 4 bánh có gắn động cơ được Chính phủ chấp thuận cho thí điểm hoạt động từ năm 2009 nhằm thay thế các loại xe công nông và xe 3-4 bánh tự chế, được lưu thông ở làn đường 2-3 bánh. Người điều khiển loại xe này phải có giấy phép lái xe từ hạng B2 trở lên và xe phải đạt yêu cầu kỹ thuật qua đăng kiểm theo quy định.
Ngoài hai loại xe kể trên, các dòng xe khác có lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải như sau:
Như vậy, so với quy định hiện hành, mức tiêu chuẩn khí thải áp dụng cho ô tô mới và cũ, nhập khẩu hoặc sản xuất nội địa vẫn giữ nguyên. Tuy nhiên, xe gắn máy và mô-tô từng bước phải tuân theo mức tiêu chuẩn khí thải cao hơn.
Mức tiêu chuẩn khí thải (Mức 2, Mức 3, Mức 4 và Mức 5) đối với xe nhập khẩu mới và sản xuất, lắp ráp quy định tại Quyết định này là các mức tiêu chuẩn khí thải tương ứng với Euro 2, Euro 3, Euro 4 và Euro 5 của Ủy ban kinh tế châu Âu của Liên Hợp quốc (UNECE) và Chỉ thị của Liên minh Châu Âu (EC) về phê duyệt kiểu loại xe cơ giới.
Mức tiêu chuẩn khí thải (Mức 1, Mức 2, Mức 3, Mức 4) đối với xe nhập khẩu đã qua sử dụng quy định tại Quyết định này là các mức giới hạn thành phần gây ô nhiễm trong khí thải quy định tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 6438:2018 và sửa đổi 01:2021 TCVN 6438:2018 – Phương tiện giao thông đường bộ – Giới hạn lớn nhất cho phép của khí thải.
Mức tiêu chuẩn khí thải bằng “0” là mức thể hiện khí thải phát sinh từ động cơ của xe cơ giới không có các chất gây ô nhiễm đã được quy định giới hạn trong các mức tiêu chuẩn khí thải nêu trên.
Quyết định này không áp dụng với một số phương tiện gồm: Các xe cơ giới thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; xe cơ giới được nhập khẩu hoặc sản xuất, lắp ráp tại Việt Nam để nghiên cứu khoa học; nghiên cứu phục vụ sản xuất; trưng bày, giới thiệu tại hội chợ, triển lãm thương mại; xe cơ giới sản xuất, lắp ráp để xuất khẩu…
