Cả nước hiện có gần 700 đơn vị hành chính cấp huyện, thực hiện chủ trương về sắp xếp tinh gọn bộ máy, bỏ cấp trung gian cấp huyện, sẽ có hàng trăm nghìn cán bộ nói chung và hàng nghìn cán bộ lãnh đạo nói riêng phải được bố trí công việc mới.
Trong Kết luận số 127 ngày 28/2/2025 của Bộ Chính trị đã nêu rõ: Nghiên cứu định hướng sáp nhập một số đơn vị cấp tỉnh, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập một số đơn vị cấp xã; thực hiện mô hình địa phương 2 cấp (tổ chức đảng, chính quyền, đoàn thể) bảo đảm tinh gọn, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Như vậy, liên quan đến vấn đề cán bộ sẽ có gần 700 Bí thư, Chủ tịch, hàng nghìn Phó Chủ tịch UBND huyện và hàng trăm nghìn cán bộ đang công tác ở huyện phải bố trí lại công việc khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.
Cả nước hiện có gần 700 đơn vị hành chính cấp huyện. Ảnh mang tính minh họa – Ảnh VGP
Theo số liệu của Bộ Nội vụ, tính đến năm 2022 tổng số công chức hành chính cấp huyện trở lên là trên 254 nghìn người.
Về tổ chức cấp huyện, theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương có hiệu lực từ ngày 1/3/2025 gồm HĐND và UBND.
Đối với huyện loại I có không quá 3 phó chủ tịch UBND; huyện loại II, loại III có không quá 2 phó chủ tịch UBND.
Về hướng giải quyết đội ngũ cán bộ khi không còn cấp huyện, thứ nhất bố trí về các cơ quan của tỉnh, thứ hai là về xã công tác (xã sắp tới được sáp nhập theo hướng quy mô hơn nhiều so với hiện nay), thứ ba là giải quyết cho cán bộ nghỉ theo chế độ.
Theo cách làm của ngành Công an khi không tổ chức công an cấp huyện, các cán bộ sắp tới tuổi nghỉ chế độ đã xin nghỉ hưu sớm (theo Nghị định 178), nhiều cán bộ lãnh đạo công an huyện xung phong hoặc được điều động về xã công tác làm trưởng, phó công an xã, một phần được bố trí lên công an tỉnh công tác.
Mới đây, tại Kết luận số 75-TB/TW ngày 7/3/2025, Bộ Chính trị cơ bản đồng ý chủ trương điều chỉnh phạm vi và đối tượng áp dụng Nghị định số 178/2024/NĐ-CP, ngày 31/12/2024 của Chính phủ (về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị); để xử lý một số bất cập về chính sách, chế độ, Bộ Chính trị thống nhất điều chỉnh đối với nhóm đối tượng, gồm:
– Cán bộ không đủ tuổi tái cử, tái bổ nhiệm và cán bộ đủ điều kiện về tuổi tái cử, tái bổ nhiệm cấp ủy cùng cấp có thời gian công tác tính từ ngày bắt đầu tổ chức đại hội còn từ 30 tháng đến 60 tháng thì đủ tuổi nghỉ hưu và cán bộ đang tham gia cấp ủy ở các đảng bộ phải kết thúc hoạt động, kiện toàn tổ chức bộ máy, còn từ 60 tháng trở xuống thì đủ tuổi nghỉ hưu, bản thân có nguyện vọng nghỉ hưu trước tuổi để tạo điều kiện sắp xếp nhân sự và được cấp có thẩm quyền đồng ý (quy định tại các Khoản 1, 2, 3, 4, Điều 2, Nghị định số 177/2024/NĐ-CP, ngày 31/12/2024 của Chính phủ).
– Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo quy định của pháp luật lao động trước thời điểm ngày 15/1/2019 còn đủ 5 năm đến tuổi nghỉ hưu trong các cơ quan, đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng, Nhà nước và tổ chức chính trị – xã hội từ Trung ương đến cấp huyện và lực lượng vũ trang không chịu sự tác động trực tiếp của việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhưng phải thực hiện tinh giản biên chế, tinh gọn bộ máy, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị.
– Người làm việc trong chỉ tiêu biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước tại các hội được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ ở Trung ương và địa phương do tác động trực tiếp của việc thực hiện sắp xếp, hợp nhất, sáp nhập tổ chức bộ máy.
Như vậy Kết luận 75 của Bộ Chính trị là chủ trương để triển khai việc giải quyết vấn đề cán bộ dôi dư khi tiếp tục thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy theo định hướng sáp nhập một số tỉnh, bỏ cấp huyện, sáp nhập một số xã.
Trong các quy định hiện hành liên quan đến việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã, có Nghị quyết 35 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030. Tại Điều 12 của Nghị quyết có quy định chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã như sau:
1. Thực hiện bảo lưu các chế độ, chính sách về tiền lương và phụ cấp chức vụ lãnh đạo đối với những người được tiếp tục làm việc nhưng không giữ các chức vụ trước đây cho đến hết nhiệm kỳ bầu cử (đối với những người giữ chức vụ do bầu cử) hoặc hết thời hạn bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo, quản lý (đối với những người giữ chức vụ do bổ nhiệm). Trường hợp thời hạn còn lại của nhiệm kỳ bầu cử hoặc thời hạn bổ nhiệm dưới 6 tháng thì được bảo lưu tròn 6 tháng. Sau khi hết thời hạn được bảo lưu thì lương và phụ cấp chức vụ (nếu có) được thực hiện theo chức vụ, chức danh hiện giữ hoặc giải quyết nghỉ chế độ theo quy định.
2. Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư của cơ quan, tổ chức do sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã tùy từng trường hợp được tuyển dụng, tiếp nhận, điều động, luân chuyển đến làm việc tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị trong hệ thống chính trị theo yêu cầu nhiệm vụ hoặc hưởng các chế độ, chính sách đối với người nghỉ hưu, thôi việc, tinh giản biên chế theo quy định của Chính phủ.
3. Ngoài các chế độ, chính sách quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này, trên cơ sở cân đối ngân sách địa phương, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cùng cấp ban hành chính sách hỗ trợ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư của cơ quan, tổ chức do sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trên địa bàn.
Hiện nay đã có nhiều tỉnh tiến hành họp cho ý kiến về tình hình triển khai việc không tổ chức cấp huyện, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã theo Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị, như Quảng Ninh, Bắc Giang, Phú Yên, Quảng Ngãi…
