Bị cáo Trương Mỹ Lan nộp lại số tiền rất lớn để khắc phục cho ngân hàng, nhưng Viện kiểm sát cho rằng bị cáo phải nộp 3/4 tài sản mới được xem xét giảm án tử hình.
Ngày 25.11, Viện KSND cấp cao tại TP.HCM đối đáp lại phần tranh luận mà luật sư bị cáo Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) và 47 đồng phạm đã gây thiệt hại hơn 673.000 tỉ đồng cho Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) ở giai đoạn 1.
“Về yêu cầu của bị cáo Trương Mỹ Lan và các luật sư cho rằng bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ đối với án tử hình về tội tham ô tài sản, đây là nội dung lớn”, Viện kiểm sát nhấn mạnh.
Theo Viện kiểm sát, tại điểm c khoản 3 điều 40 bộ luật Hình sự, người bị kết án tử hình mà nộp ít nhất 2/3 tài sản tội tham ô, thì không thi hành án tử hình. Hay theo Nghị quyết số 03 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao, người phạm tội nộp ít nhất 3/4 tài sản hoặc nhờ người thân nộp lại số tiền tham ô thì sẽ được xem xét giảm án.
Vì thế Viện kiểm sát cho rằng, đối với hành vi phạm tội của bị cáo Trương Mỹ Lan mà đã nộp được 3/4 tài sản, tức nộp 280.000 tỉ đồng, thì mới có cơ sở xem xét giảm nhẹ hình phạt tử hình trong giai đoạn bị cáo thi hành án tử hình. Trong quá trình tổ chức xử lý tài sản trong giai đoạn thi hành án, nếu bị cáo Lan tích cực hợp tác với cơ quan chức năng, thì có thể nộp đơn lên Chủ tịch nước xem xét giảm nhẹ hình phạt.
“Viện kiểm sát ghi nhận về thái độ tích cực của bị cáo Lan, nỗ lực khắc phục toàn bộ hậu quả vụ án. Nhưng con số thiệt hại là quá kinh khủng, chưa từng có trong lịch sử”, đại diện Viện kiểm sát cấp cao tại TP.HCM nói.
Viện kiểm sát cho rằng, bị cáo Trương Mỹ Lan nộp 3/4 tài sản sẽ được xem xét giảm án tử hình. ẢNH: NHẬT THỊNH
Tại phiên toà, ghi nhận bị cáo Lan tự nguyên dùng 658 mã tài sản, dự án 6A, tiền mặt và một số tài sản khác để khắc phục. Từ đó cho thấy bị cáo đã có thái độ tích cực hợp tác, nỗ lực khắc phục hậu quả, Viện kiểm sát đề nghị tòa ghi nhận điểm này cho bị cáo. Sau các phần bào chữa của luật sư và chính bị cáo, Viện kiểm sát vẫn giữ nguyên quan điểm y án sơ thẩm.
Viện kiểm sát cũng ghi nhận sự chuyển biến tích cực của bị cáo Trương Mỹ Lan, thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, thừa nhận sai phạm của mình và mong muốn được khắc phục hậu quả.
Bị cáo cũng mong muốn, cố gắng để khắc phục hậu quả. Điều đó được thể hiện qua các hành động như bị cáo có đơn xin chủ động thi hành án, người nhà bị cáo nộp tiền để khắc phục hậu quả. Thậm chí, chồng bị cáo là bị cáo Chu Lập Cơ có 70 tỉ đồng cũng nộp cho bị cáo Lan chứ không dùng cho bản thân mình.
“Tuy nhiên, số tiền tham ô là lớn chưa từng có trong lịch sử. Hậu quả để lại này không biết đến khi nào mới khắc phục, ảnh hưởng tới nhiều mặt đời sống xã hội, nền kinh tế, thị trường tài chính bất động sản… Để ngân hàng không đổ vỡ, phá sản thì nhà nước phải nỗ lực rất nhiều. Mà tiền của nhà nước là tiền mồ hôi nước mắt của nhân dân”, đại diện Viện kiểm sát nêu.
Bị cáo Trương Mỹ Lan thâu tóm, chỉ đạo điều hành SCB, hối lộ mua chuộc thanh tra ngân hàng là một phần nguyên nhân dẫn đến hành vi phạm tội của các bị cáo khác.
“440 mã tài sản của bị cáo, thực chất là không định giá được chứ không phải định giá bằng 0 đồng. Các tài sản này sẽ có giá trị khi thi hành án và đã có đầy đủ cơ sở pháp lý”, đại diện Viện kiểm sát nói. Cũng theo Viện kiểm sát, còn 658 mã tài sản đang bị kê biên của bị cáo Lan cũng có nhiều mã là do người khác đứng tên, chưa đánh giá được giá trị thực chất của tài sản.
Một trong những dự của bị cáo Trương Mỹ Lan có vị trí rất đẹp tại TP.HCM. ẢNH: NHẬT THỊNH
Các luật sư cho rằng, bị cáo Trương Mỹ Lan chỉ thực hiện 1 hành vi xuyên suốt mà tách ra xử lý 2 tội danh là gây bất lợi cho bị cáo. Về vấn đề này, đại diện Viện kiểm sát cho rằng, bị cáo Lan với vai trò là cổ đông chi phối cổ đông gần như tuyệt đối trên 90%. Từ đó bị cáo chỉ đạo các bị cáo trong vụ án giữ vai trò chủ chốt của SCB để chiếm đoạt tiền sử dụng vào mục đích cá nhân gây thiệt hại cho SCB.
Tập đoàn Vạn Thịnh Phát thành lập nhiều pháp nhân nhằm vay vốn của SCB như có tới 600 giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh và hàng trăm con dấu để vay khống, trả nợ khoản vay cũ cho ngân hàng SCB…
Liên quan trách nhiệm của bị cáo Lan, tính đến giữa tháng 10.2022, còn dư nợ khoảng 677.000 tỉ đồng. Trong đó có khoảng 1.200 khoản vay không có khả năng thu hồi…
Do đó, đại diện Viện kiểm sát cho rằng “bị cáo bị truy tố về tội tham ô tài sản là phù hợp với quy định pháp luật”.
Theo Viện kiểm sát, số tiền tham ô trong vụ án là lớn chưa từng có trong lịch sử. ẢNH: NHẬT THỊNH
Luật sư cho rằng bị cáo Lan dùng tiền chủ yếu để đảo nợ, không ra khỏi ngân hàng. Viện kiểm sát không đồng ý với quan điểm này, bởi theo Viện kiểm sát, với 1.284 khoản vay, giải ngân hơn 500.000 tỉ đồng, ngoài giải ngân để đảo nợ, bị cáo đã sử dụng tiền vào mục đích khác. Gọi là đảo nợ nhưng thực chất là rút tiền ra khỏi SCB, sau đó sử dụng dòng tiền mới. Hành vi của bị cáo cấu thành tội phạm kể từ lúc tiền ra khỏi kiểm soát của SCB.
Theo kết quả điều tra, có hơn 1.000 tài sản đã bị kê biên, chính bị cáo Lan thuê người đứng tên. Trong đó, chỉ có 60 tài sản bị cáo mua trước năm 2012, tài sản mua sau thời gian này chiếm khoảng 90% là cùng với thời gian bị cáo phạm tội. Ngoài ra, một số bị cáo giữ vai trò chủ chốt của SCB như bị cáo Trần Thị Mỹ Dung, Trương Khánh Hoàng… cũng thừa nhận bị cáo Lan dùng tiền vay để mua vào bất động sản. Không phải bị cáo chỉ sử dụng đồng tiền vay đảo nợ ngân hàng mà ra khỏi sự kiểm soát của ngân hàng để sử dụng vào nhiều mục đích khác nhau.
Từ những phân tích đánh giá trên, Viện kiểm sát khẳng định rằng không có cơ sở để giảm án cho bị cáo Lan về mức án tử hình đối với tội danh tham ô tài sản.
Hôm 15.11, Viện KSND cấp cao tại TP.HCM đề nghị tòa phúc thẩm bác kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, để phạt bị cáo Trương Mỹ Lan y án tử hình về tội tham ô tài sản và 20 năm tù tội đưa hối lộ.
Đồng thời, Viện kiểm sát còn đề nghị tòa chấp nhận 1 phần kháng cáo của bị cáo Lan, tuyên phạt từ 16 – 18 năm tù, về tội vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng (sơ thẩm 20 năm tù). Tổng hình phạt chung mà bị cáo Lan bị đề nghị là án tử hình cho cả 3 tội danh. Bị cáo còn bị đề nghị bồi thường cho SCB hơn 673.000 tỉ đồng.
Theo bản án sơ thẩm hồi tháng 4 của TAND TP.HCM, bị cáo Trương Mỹ Lan là chủ của hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Bị cáo sở hữu và chi phối hơn 91,5% cổ phần SCB, là người có quyền lực chỉ đạo, điều hành tuyệt đối mọi hoạt động của SCB; tuyển chọn, bố trí nhân sự chủ chốt tại SCB.
Từ đó, trong 10 năm (từ 2011 – 2022), bị cáo Lan đã chỉ đạo các cựu lãnh đạo chủ chốt tại SCB giải ngân cho nhóm bị cáo hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1 triệu tỉ đồng, chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng.
Đến năm 2022, nhóm bị cáo Lan còn 1.284 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỉ đồng (gần 484.000 tỉ đồng dư nợ gốc, hơn 193.000 tỉ đồng tiền lãi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.
