Thông tin được đăng tải trên báo Thanh niên online ngày 13/3/2025. Bài viết có tiêu đề: “Hàng trăm giáo viên bất ngờ bị truy thu bảo hiểm hơn 4,6 tỉ đồng”. Nội dung cụ thể như sau:
311 giáo viên (GV) ở H.Nam Đàn, Nghệ An vừa nhận thông báo truy thu tổng cộng hơn 4,6 tỉ đồng từ Bảo hiểm xã hội (BHXH), trong đó tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm là hơn 2,6 tỉ đồng.
Theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, hơn 20 năm trước, do thiếu GV, UBND các huyện ở Nghệ An phải tự tuyển dụng hợp đồng GV và nhân viên trường học để đáp ứng nhu cầu giảng dạy. Tuy nhiên, các GV này không được nâng bậc lương theo quy định. Năm 2006, UBND tỉnh Nghệ An có văn bản chỉ đạo các sở, ngành xem xét, hướng dẫn để thực hiện nâng bậc lương. Tiếp đó, ngày 29.6.2007, các sở Nội vụ, GD-ĐT, Tài chính và BHXH tỉnh Nghệ An có văn bản liên ngành hướng dẫn việc xếp lại bậc lương.
Ảnh minh họa
Tại H.Nam Đàn, năm 2011, các GV thuộc diện nói trên được nâng bậc lương theo kiểu “nhảy cóc” để bù cho thời gian trước đó chưa được nâng bậc lương và nhiều GV đã được nâng từ 1-4 bậc lương nhưng không được truy lĩnh tiền lương. Tuy nhiên, các GV không được thông báo để đóng bù tiền bảo hiểm cho khoản nâng bậc.
Mới đây, BHXH H.Nam Đàn phát thông báo cho các trường học trên địa bàn có GV từng được nâng bậc lương kiểu “nhảy cóc” nói trên để truy thu BHXH, BHYT và bảo hiểm thất nghiệp.
Theo đó, có 311 GV bị truy thu với số tiền hơn 4,6 tỉ đồng, trong đó tiền nợ gốc là hơn 1,9 tỉ đồng và tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm hơn 2,6 tỉ đồng. Thông báo kèm theo danh sách và số tiền nợ của 311 GV, trong đó nhiều người nợ từ 40-50 triệu đồng, cá biệt có GV nợ 65,6 triệu đồng. Một số GV đã nghỉ hưu nhưng chưa được bảo hiểm chi trả lương hưu vì món nợ này.
Thầy Nguyễn Ngọc Lam, GV Trường THCS Anh Xuân, đang bị báo nợ BHXH 38,6 triệu đồng, trong đó có 20,6 triệu đồng tiền phạt do chậm đóng bảo hiểm. Tương tự, thầy Nguyễn Đình Phương, GV dạy cùng trường với thầy Lam, cũng đang bị BHXH đòi nợ.
“Nếu chúng tôi được thông báo ngay thời điểm đó và đóng 5% tiền BHXH theo quy định thì số tiền sẽ không đáng kể. Đến nay, sau hơn 10 năm mới được thông báo, nhiều GV phải trả 20-30 triệu đồng tiền lãi là rất vô lý”, thầy Phương nói.
Giải thích về việc này, ông Nguyễn Đình Ngọc, Giám đốc BHXH H.Nam Đàn, cho biết quyết định nâng bậc cho GV hợp đồng của UBND tỉnh Nghệ An vào năm 2011 mang tính chất đặc thù do thiếu GV và nhân viên trường học. Theo hướng dẫn liên ngành, các GV này chỉ được truy lĩnh bậc lương chứ không được truy lĩnh tiền lương. Hướng dẫn cũng ghi rõ các đơn vị trực tiếp đến cơ quan tài chính và BHXH để được cấp kinh phí giải quyết chế độ BHXH cho các lao động này.
“Năm 2011 UBND H.Nam Đàn có quyết định cho các lao động trong các cơ sở giáo dục vào biên chế được truy lĩnh bậc lương. Tại thời điểm này lẽ ra các cơ sở giáo dục phải làm việc với phòng tài chính để có kinh phí giải quyết, đồng thời yêu cầu người lao động làm thủ tục hồ sơ gửi BHXH huyện để giải quyết, nhưng họ không làm. BHXH huyện không có trách nhiệm phải thông báo cho các cơ sở giáo dục. Theo luật BHXH thì để giải quyết chế độ hưu trí và các chế độ liên quan khác thì phải truy thu mức tiền lương đóng BHXH”, ông Ngọc nói.
Ông Vương Hồng Thái, Phó chủ tịch thường trực UBND H.Nam Đàn (Nghệ An), cho biết: “Chúng tôi đã đề nghị BHXH H.Nam Đàn rà soát cụ thể từng GV bị truy thu bảo hiểm để chúng tôi báo cáo thường trực huyện ủy, tìm phương án giải quyết”.
Mức đóng bảo hiểm xã hội của giáo viên năm 2025
Căn cứ Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, hằng tháng giáo viên sẽ phải đóng bảo hiểm với số tiền bằng 10,5% mức tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội.
Chi tiết mức đóng bảo hiểm xã hội hằng tháng được xác định như sau:
Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc của giáo viên được xác định như sau:
– Giáo viên ký hợp đồng làm việc các trường công lập thực hiện chế độ tiền lương do Nhà nước quy định:
Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội = Tiền lương theo ngạch, bậc, cấp bậc quân hàm + Phụ cấp chức vụ, phụ cấp thâm niên vượt khung, phụ cấp thâm niên nghề (nếu có)
– Giáo viên ký hợp đồng lao động thực hiệnchế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định:
Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội = Mức lương theo công việc, chức danh + Phụ cấp lương + Các khoản bổ sung mang tính chất cố định, được trả thường xuyên ở mỗi kỳ trả lương
Trong đó, mức tiền lương tối đa làm căn cứ đóng BHXH = 20 lần mức lương cơ sở. Hiện nay, theo khoản 2 Điều 3 Nghị định số 73/2024/NĐ-CP, mức lương cơ sở của giáo viên từ ngày 01/7/2024 là 2,34 triệu đồng/tháng.
Dù cho ký hợp đồng lao động hay hợp đồng làm việc thì giáo viên cũng đều phải đóng 03 loại bảo hiểm bắt buộc sau đây:
– Bảo hiểm xã hội bắt buộc:
Theo điểm b, c khoản 1 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội, người làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên và viên chức là những đối tượng thuộc diện tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) bắt buộc. Do đó, giáo viên phải tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc.
– Bảo hiểm y tế:
Căn cứ Điều 1 Nghị định 146/2018/NĐ-CP, người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên và viên chức thuộc diện tham gia bảo hiểm y tế theo nhóm do người lao động và người sử dụng lao động đóng. Vì vậy, giáo viên khi đi làm sẽ phải đóng cả bảo hiểm y tế.
– Bảo hiểm thất nghiệp:
Theo khoản 1 Điều 43 Luật Việc làm, người lao động phải phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp khi làm việc theo hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc có thời hạn từ đủ 03 tháng trở lên. Do đó, giáo viên khi đi làm cũng phải đóng bảo hiểm thất nghiệp.